Başqa bir
mübadilə programım və tamamilə başqa bir semester. Bu dəfə, öncəkinin tam əksi
bir dünyada: Gözəl Korea-da.
Bu ölkəyə
mən başqa cür xitab edə bilmirəm... Hətta bir nöütədə gözəl sözü belə əksik
qala bilər məncə. Normal şərtlərdə “korea fan” deyilən bu ölkənin fanatları ilə
heç bir qarışıqlığım yoxdur sadəcə olaraq Korea haqqında 3 “korea fan” dostumdan
bir qədər məlumatım vardı. Amma, belə bir ölkənin mövcudluğu və ordakı “k-pop”
və “fashion”dan başqa bildiyim bir şey yoxdu onun haqqında. Ta ki, bu mübadilə
programıma qədər.
Əvvəlcə
mübadilə programım və onun şərtləri haqqında qısaca məlumat verim
maraqlananlara: Bu mübadilə Koreanın “İnternational School of Business” universiteti
və Azərbaycanın “İqtisad Universiteti” arasındakı saziş əsasında həyata
keçirilir (Sizin universitetinizdə də belə bir müqavilənin olub-olmamasını
universitetinizin beynəxalq əlaqələr şöbəsindən öyrənə bilərsiniz). Hər il tələbə
limiti 2-dir. Onlardan birinin əgər kriterialara cavab verərsə, xərclərinin
Korea dövləti tərəfindən qarşılanması mümkünlüyü yüksəkdir. Yaz və ya payızda
universitetə sənədlərinizi təqdim edirsiniz, və bundan sonra sadə bir seçim mərhələsindən
sonra sizin sənədləriniz referansla Koreadakı universitetə göndərilir. Ondan
sonra Koreadakı universitet də sizi qəbul edərsə, o zaman siz rəsmi olaraq “mübadilə
programı tələbəsi”siniz amma Korea dövlər programı tələbəsi yox hələ. Amma öz
hesabınıza dəqiq olaraq təhsilinizi Koreada davam etdirmək şansı əldə
edirsiniz.
Bu mərhələdən
sonra isə 80 faizdən yüksək ortalaması olan (və ya daha yüksək ortalaması olan əgər
hər iki kandidatda 80dən yuxarıdırsa) tələbənin sənədlərini Korea dövlətinə təqdim
edir. Bu əvvəlki mərhələyə nisbətən daha uzun bir müddət çəkir. Əgər siz
programa qəbul olunsanız, sizin səfər xərcləriniz, siğortanız və bir də aylıq
stipendiya ilə təmin olunursunuz. Bundan əlavə sizin müraciət etməkçün 2
koordinatorunuz olur: Biri bütün mübadilə programının iştirakçıları olan tələbələrlə
işləyən koordinator, bir də dövlət programından sizinlə məşğul olacaq “görəvli”.
Normalda hər hansı bir probleminiz olduğu təqdirdə onların hər ikisi sizə
canla-başla kömək etməyə hazırdırlar.
Bütün bu
prosesləri keçdikdən sonra siz artıq Koreaya getmək üçün çemodanlarınızı
toparlamağa başlaya bilərsiniz. Qarşınızda isə tam fərqli və gözəl bir təcrübə
olacaq.
Əvvəlcə
universitetim haqqında danışım: Universitet Woosong universitetinin nəzdində
bir universitetdir və Soldbridge sırf olaraq xarici tələbələrə fokuslanıb və hətta
son bir-iki ilə qədər yerli Korealı tələbələrin oraya qəbulu belə yox idi. Buna
görə də universitetin həm professor heyyəti həm də tələbələri çox rəngarəngdir
və siz özünüzü tam bir global məkanda hiss edəcəksiniz. Bildiyiniz bütün dilləri
burada hər gün istifadə edəcəyinizə əmin ola bilərsiniz və bir də bildiyiniz
bütün stereotiplərinizi qıracağınıza da həmçinin.
Lakin,
universitetdən çıxdığınız an vəziyyət dəyişir: danışdığınız dil sadəcə Korea
dili ilə limitlənir əgər şanslısınızsa qarşınıza ingilisdilli birisi çıxarsa
nadir hallarda ingilis dilindən də istifadə edə bilərsiniz amma az hallarda.
İndi isə mənim kimi, Korea dilini bilməyən birinin halını təsəvvür etmək yəqin
ki, heç də çətin olmaz. Mimikalar, jestlər və isimlərdən ibarət məburi “söhbətlər”.
Amma qorxmayın, bunun da öz əyləncəsi var. Korealılar kimi mehriban insanlarla
xüsusilə də çox. Onlara yolda yaxınlaşdığınızda, əgər qaçırlarsa, əmin olun
ki,bu cavab vermək istəməmələrindən deyil, ingilis dilini bilmədikləri və
sizinlə danışmağa utandıqları üçündür. Amma, sizin suallarınıza cavab verməyə
hazır olan, lakin dil bilməyən biri ilə “söhbət” məncə çox keyifli bir şeydir və
əmin olun ki, bu zaman onlar, sizə bacardıqlarından daha artıq kömək etdiklərinə
əmin olmayana qədər sizi yalnız buraxmayacaqlar. Hətta bir yerə gedəcəksiniz və
yol soruşursunuzsa, əl-qolla izah edənlərlə yanaşı, sizi getdiyiniz yerə qədər
aparan gözəl insanlarla tanış olmağınız günlərinizə xüsusi rənglər qatacaq.
Səmimi
amma bəzən həddindən artıq emosinal olan Korealılarla, əgər mənim kimi insbətən
soyuq temperamentli birisinizsə, bir qədər “emosional breakdown” (emosional
çöküş-amma daha yüngül mənada) yaşaya bilərsiniz bir nöqtədər sonra buna hazır
olun. İnsanlar xoşbəxtdirlərsə, çox xəşbəxt, əgər qəmlidirlərsə 1 dəqiqə içində
göz yaşları arasnda itkin düşə biləcək qədər güclü bir duyğusallığa malikdirlər.
Çalışın rəftar edərkən diqqətli olasınız bəzi hallarda.
Bundan
başqa məncə tipik və ənənəvi Azərbaycan ailəsindən və qayda-qanunlarından çıxmış
birisi üçün Koreadakı ailə hiyerarxiyasının çox da fərqli gəlməyəcəyini düşünürəm.
Ölkə nə qədər də Amerikaya meyilli bir siyasət aparsa da insanlar ailədaxili
qaydalarına tam şəkildə sarılıb onu yaşatmağa davam edirlər. Qadınlar xanım
kimi olmalı, kişilərsə söz sahibi olmağı sevmələri ilə seçilir. Qadın kişi bərabərliyi
o qədər də keçərli deyil əslində. Bundan əlavə yaşlılara olan xüsusi sayğı və
onların sözlərinin heç bir zaman qulaqardına vurulmaması kimi bir şeylər də
buna bir əlavədirlər. Hətta şirkətlərdə belə bu yaş hiyerarxiyasına xüsusi
fikir verilir: məsələn, şirkətdə və ya universitetdə daha yüksək vəzifədə yaşca
daha böyük olan şəxsin olması daha geniş yayılan və qəbulediləndir. Hətta belə
bir şeyi də paylaşım sizinlə: Universitetimizin dekan köməkçisi əslində gənc
görünməsinə baxmayaraq 50 yaşdan daha yuxarı bir yaşı var və ona görə də bu vəzifədədir.
Halbuki ondan sonra ən böyük yaşı olan professorun təxmini olraq 48 yaşı filan
olsa belə ondan daha yaşlı göründüyü üçün bir Korealı tələbə vitse presidentə
necə həmin bu professorun yaşının hesaba alınmadan qəbul olunduğunu soruşurmuş.
Sadəcə, vitse presidentin yaşının daha böyük olduğunu öyrəndikdən sonra “sakitləşib”
tələbə...
Bundan əlavə, bu tip iş yerlərində illərcə işləyən
bir işçinin işdən qovulma hallarına çox minimum hallarda rast gəlinir və bu da
onların insanlara verdikləri dəyərdir daha çox.
Bir də baş
əymək məsələsi var yaşla bağlı: Məsələn əgər sən yaşıdınla salamlaşırsansa salam
verib başını azca tərpədərək ötüb keçirsən, özündən bir neçə yaş böyük biri ilə
görüşdükdə, başını azca əyib salamlaşarq keçirsən, artıq arasında bir qədər yaş
fərqi varsa, və ya qarşınızdakı sizin professorunuz və ya vəzifəcə sizdən üstün
birisi ya da valideyniniz filandırsa, yarıya yaxın (tam yarı yox) əyilib salam
verib keçirsiniz. Amma əgər görüşdüyünüz yaşlı biridirsə, artıq bu dəfə, salam
verərək yarıya qədər əyilir bir saniyə filan elə vəziyyətdə dayanır sonra isə
arxanızı onlara çevirmədən geri-geri ordan uzaqlaşırsınız.
İçki içərkən
badələri toqquşdurduqda da bu yaş və ya pozisiya üstünlüyünə xüsusi fikir
verilir: əgər siz müdirinizlə və ya sizdən yaşca görünər dərəcədə böyük biri ilə
qədəh toqquşdurursunuzsa, mütləq sizin qədəhiniz bir qədər aşağıda olmalıdır.
Əgər yaşlı biri ilə məsələn nənə-baba ilə toqquşdurursunuzsa, sizin qədəhiniz əməlli-başlı aşağıda hətta
sizinkinin yuxarı hissəsi digərinin aşağısına kimi bir vəziyyətdə
toqquşdurursunuz və içkinizi içərkən isə mütləq üzünüzü nisbətən yana çevirməli
hətta bəzi hallarda üzünüzü tamamlilə əks tərəfə keçirərək içməlisiniz.
Bir də
yaşdan əlavə bəzi etiket qaydaları da var ki, onlardan biri də bir şey verərkən
məsələn sağ əlinizlə bir qələm verirsiniz kimə isə, bu zaman sol əlinizlə sağ əlinizin
biləyini tutmalı və belə dəstəkli şəkildə əlinizi uzatmalısınız. Hiyerarxiyaya diqqət etmək lazımdır mütləq.
Koreadakı yaşam xərclərinə gəlincə isə, həyat səviyyəsi bizdən yüksək olduğu üçün nisbətən bir bahalıq hiss etmək olar, amma yemək məsələsində o qədər də yox. Hətta və hətta, evdə yemək bişirmək bəzi hallarda kənarda yeməkdən daha baha başa gələ bilər. Amma universitetdə vəya yatqxanada 4-5 dollara normal yemək yeyə və doya bilərsiniz. Universitetimizin öz kafeteriyasındakı açıq bufet üçün bilet sadəcə 4000 korea vonu dəyərində idi. Buna görə yemək büdcənizi hesablaya bilərsiniz Koreada, və əgər çox bədxərc biri deyilisinizsə asanca da buna uyğunlaşa bilərsiniz.
Korea haqqında bu blogpostum bu qədər, amma blogpostun davamını bir neçə silsilə postda davam etdirəcəyəm. Ümid edirəm, maraqlananlar üçün nə isə azca da olsa köməyi dəyər.
Ardı gələcək postlarda...
No comments:
Post a Comment